สมุนไพรแก้อาการท้องผูก : อาการ’ท้องผูก'(Constipation) เป็นอาการที่พบได้บ่อยในคนไทยและประชากรทั่วโลก มีการศึกษาพบว่าร้อยละ 24 ของประชาชนชาวไทยคิดว่าตนเองมีปัญหาท้องผูก ส่วนสาเหตุที่พบของอาการท้องผูก
ปัญหาท้องผูก เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวันของทุกคน คนไทยในอดีตเคยใช้สมุนไพรพื้นบ้านรักษาและบรรเทาอาการอาการท้องผูกได้ผล จึงนำความรู้เรื่องสมุนไพรแก้อาการท้องผูกที่เป็นภูมิปัญญาพื้นบ้านที่ทรงคุณค่าจากอดีตถึงปัจจุบันมานำเสนอได้แก่
1. มะขามแขก ฝักและใบมะขามแขกใช้เป็นยาระบาย โดยใช้ใบแห้ง 1-2 หยิบมือ หรือ ใช้ฝัก 4-5 ฝัก หักเป็นชิ้นเล็กๆ ต้มกับน้ำ 1 ถ้วย นาน 15 นาที ดื่มก่อนนอนถ้ามีอาการแน่นจุกเสียดให้ใช้ร่วมกับยาขับถ่าย เช่น ขิงแก่ กระวาน หรือ กานพูล เหมาะสำหรับผู้สูงอายุที่มีอาการท้องผูกประจำ ข้อควรระวัง ควรใช้มะขามแขกเพื่อแก้อาการท้องผูกเป็นครั้งคราว ไม่ควรรับประทานมะขามแขกติดต่อกันนาน เพราะจะทำให้ขาดธาตุโปแตสเซียม และทำลายระบบประสาทที่ควบคุมการบีบตัวของลำไส้
2. แมงลัก แมงลักหรือยาสกัดจากเมล็ดแมงลักใช้เป็นยาระบายที่ดีช่วยเพิ่มกากอาหารทำให้อุจจาระมาก เมือกจะช่วยหล่อลื่นและช่วยให้อุจจาระอ่อนตัว
วิธีใช้ เมล็ดแมงลัก 1ช้อนชา แช่น้ำ 1 แก้ว ทิ้งให้พองเต็มที่ ใช้รับประทานก่อนนอน
ข้อควรระวัง ใช้น้ำให้มากพอเพื่อให้เม็ดแลงลักพองตัวเต็มที่ เม็ดแลงลักที่พองตัวไม่เต็มที่ จะดูดน้ำจากกระเพาะอาหารและลำไส้ทำให้อุจจาระแข็ง และอุดตันเกิดอาการท้องผูกมากขึ้น
3. ขี้เหล็ก ขี้เหล็กเป็นสมุนไพร มีฤทธิ์กระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ใหญ่ ช่วยให้การขับถ่ายดีขึ้นเหมาะสำหรับผู้สูงอายุซึ่งมักจะนอนไม่หลับ รับประทานอาหารไม่ได้ และมีอาการท้องผูก
วิธีใช้ 1.นำใบอ่อนหรือดอกตูมประกอบอาหารรับประทาน
2. นำใบขี้เหล็ก 4-5 กำมือ ต้มกับน้ำพอท่วมใช้ดื่มก่อนนอน
4. กล้วยน้ำว้า กล้วยน้ำว้าสุกใช้แก้อาการท้องผูกได้ดีเพราะในกล้วยน้ำว้าสุกมีสารเพ็กตินสูง ช่วยเพิ่มกากอาหาร นอกจากนี้ยังมีเมือกลื่นช่วยในการขับถ่ายได้สะดวก
วิธีใช้ รับประทานกล้วยน้ำว้าสุกวันละ 2-4 ผล จะช่วยให้มีการขับถ่ายที่ดีทุกวัน
ที่มา : จากหนังสือคู่มือการดูแลสุขภาพ โดยวิทยาลัยพยาบาลสภากาชาดไทย